Da li su za našu kožu bolje kreme sa hemijskim ili mineralnim filterima?

Hemijski filteri su supstance proizvedene u laboratoriji koje apsorbuju UV zrake i pretvaraju ih u one bezbjedene toplotne. Ovi proizvodi sadrže aktivne sastojke, doduše jedan ili više njih: oksibenzon, avobenzon, oktizalat, oktokrilen, homosalat ili oktinoksat. Poslednjih godina, hemijski filteri našli su se na udaru zbog potencijalnih rizika po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Međutim, FDA kaže da su kreme za sunčanje sa ovim sastojcima i dalje bezbjedne za upotrebu, dok trenutni naučni dokazi ne ukazuju na štetnost njihovih sastojaka po ljudsko zdravlje. Ipak, određeni hemijski filteri mogu biti iritantni u poređenju s onim fizičkim.

Prednosti krema s hemijskim filterima:
-sigurna zaštita kože jer se molekule kreme nakon nanošenja ne odvajaju  
-nanose se u što tanjem sloju i stoga se lakše razmazuju.
 
Nedostaci krema s hemijskim filterima:
-mogu izazvati i povećati broj postojećih smeđih mrlja i promjenu boje zbog povećane temperature kože (hiperpigmentacija odn. melazma)
-potrebno je oko 20 do 30 minuta nakon nanošenja da počnu djelovati  
-veća opasnost od iritacije, posebno kod suhe kože
-što je viši SPF (kao što su formule SPF 50 ili više), veći je rizik od iritacije kod osjetljive kože
-apsorbuju se brže na direktnoj UV svjetlosti, a time i potroše tako da se mora uvijek iznova nanositi na kožu
-povećana vjerovatnoća crvenila kod osjetljivih osoba jer pretvara UV zrake u toplotu koja može pogoršati stanje kože
-može začepiti pore kod masnog tipa kože  
-ugrožava koralni ekosistem jer uzrokuje izbjeljivanje korala
-zabranjene su u nekoliko zemalja svijeta (Hawaii, Palau) zbog ugrožavanja okoline

Mineralni (fizički) filteri za zaštitu od sunca sadrže aktivni sastojak cink oksid i/ili titanijum dioksid, koji se zadržava na površini kože kako bi raspršio i odbio UV zrake, sprečavajući ih da prodru u nju. Mineralni filteri s mikročesticama ne prodiru kroz kožnu barijeru, te nemaju štetni uticaj na ljudski organizam. Međutim, cink oksid ili titanijum dioksid glavni su krivci za neugodan, ljepljiv osećaj na koži, koji ova sredstva mogu da prouzrokuju.

Prednosti krema s mineralnim filterima:    
-štite od UVA i UVB zraka    
-štite od sunca čim se nanesu na kožu      
-ne zagađuju okolinu, morsku floru i faunu
-traju duže kada su izložene izravnom UV svijetlu, ali ne i pri fizičkim aktivnostima kada se koža pokvasi ili znoji  
-rijetko uzrokuju iritaciju kože, stoga su primjerene za osjetljivu i dječju kožu
-odgovaraju i osobama sa izrazito osjetljivom kožom podložnom crvenilu i opekotinama jer odbijaju toplotu      
-rijetko začepljuju pore, što ih čini idealnim za kožu sklonu aknama      
-imaju duži vijek trajanja
 
Nedostaci krema s mineralnim filterima:  
mogu se lako isprati trljanjem ili znojenjem, zato se moraju više puta nanositi
mogu ostaviti bijeli trag na koži, stoga ne odgovaraju osobama s tamnijom bojom kože  
pružaju slabiju zaštitu ako se ne nanose često i ravnomjerno u velikim količinama, pa UV svijetlo može da prodre među molekule kreme, a zatim i u kožu

Najbolja zaštita od sunca postiže se kada prozvod sadrži kombinaciju obe vrste filtera jer tada je potrebna njihova niža pojedinačna koncentracija, a time se smanjuju i potencijalne iritacije kod osoba s vrlo osjetljivim stanjima kože.  Sve u svemu, najbolja krema za sunčanje je ona koja će se (na)nositi svakoga dana. Kada kupujete SPF, odnosno birate između mineralnih i hemijskih formula, obavezno uzmite u obzir tip svoje kože i način života.

Piše: mr ph. Tijana Pijević